Chính Sách Mới Nổi Bật Có Hiệu Lực Từ Cuối Tháng 12/2025

Chính sách pháp luật mới, Tin tức - Sự kiện

Đăng vào 24/12/2025

Giai đoạn cuối năm 2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam với sự ra đời và có hiệu lực của nhiều văn bản pháp lý mang tính nền tảng. Những chính sách này không chỉ thắt chặt kỷ cương quản lý nhà nước mà còn tập trung sâu sắc vào việc bảo vệ tài nguyên quốc gia, chuyên nghiệp hóa bộ máy công chức và nâng cao tiêu chuẩn an toàn cho cộng đồng.

Thắt chặt kỷ cương trong bảo vệ tài nguyên nước: Hướng tới sự bền vững

Nghị định số 290/2025/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước (có hiệu lực từ ngày 25/12/2025) là một bước đi quyết liệt nhằm bảo vệ “nguồn sống” của quốc gia.Điểm nổi bật nhất của Nghị định này chính là khung hình phạt có tính răn đe cực cao.

Mức phạt tài chính tối đa: Mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước lên tới 250 triệu đồng đối với cá nhân và 500 triệu đồng đối với tổ chức. Việc áp dụng mức phạt gấp đôi cho tổ chức so với cá nhân cho thấy sự tập trung kiểm soát các doanh nghiệp, đơn vị có hoạt động khai thác quy mô lớn.
Hệ thống vi phạm toàn diện: Nghị định bao phủ mọi khía cạnh từ điều tra cơ bản, hành nghề khoan nước dưới đất đến thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước và phòng, chống tác hại do nước gây ra. Các hành vi như làm sai lệch số liệu quan trắc hoặc không trung thực trong báo cáo tài nguyên nước đều sẽ bị xử phạt.
Triết lý “Khắc phục hơn xử phạt”: Điểm đáng chú ý của Nghị định là danh mục dài các biện pháp khắc phục hậu quả. Không chỉ dừng lại ở việc nộp tiền phạt, người vi phạm bị buộc phải thực hiện các biện pháp để khắc phục tình trạng suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm nguồn nước hoặc tháo dỡ các công trình gây cản trở dòng chảy. Điều này cho thấy ưu tiên của Chính phủ là khôi phục hiện trạng môi trường thay vì chỉ đơn thuần là trừng phạt.
Phân cấp thẩm quyền rõ ràng: Thẩm quyền xử phạt được phân định chi tiết từ Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp đến lực lượng Công an, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển, đảm bảo mọi vi phạm đều được phát hiện và xử lý kịp thời tại địa bàn.

Chuẩn hóa nguồn nhân lực ngành Ngân hàng: Nền tảng cho sự ổn định tài chính

Thông tư số 36/2025/TT-NHNN hướng dẫn vị trí việc làm công chức nghiệp vụ chuyên ngành Ngân hàng trong tổ chức hành chính thuộc ngành, lĩnh vực Ngân hàng do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 29/12/2025, thiết lập một hệ khung quản trị nhân sự chuyên nghiệp cho ngành Ngân hàng.

Danh mục vị trí việc làm chuyên sâu: Thông tư xác định rõ 8 nhóm vị trí việc làm công chức nghiệp vụ chuyên ngành, tập trung vào những mảng cốt lõi như hoạch định chính sách tiền tệ, nghiệp vụ ngân hàng trung ương, giám sát ngân hàng và đặc biệt là phòng, chống rửa tiền.
Khung năng lực cụ thể: Mỗi vị trí việc làm (như Chuyên viên cao cấp) đều đi kèm bản mô tả công việc và yêu cầu năng lực chi tiết. Ví dụ, để giữ vị trí Chuyên viên cao cấp về hoạch định chính sách tiền tệ, công chức không chỉ cần bằng cấp phù hợp mà còn phải có kinh nghiệm giữ ngạch Chuyên viên chính tối thiểu từ 6 năm trở lên và đã chủ trì xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng.
Phẩm chất chính trị và đạo đức: Ngoài chuyên môn, Thông tư nhấn mạnh vào các phẩm chất như tuyệt đối trung thành, kiên định và giữ bí mật nhà nước. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc bảo mật thông tin trong hệ thống tài chính quốc gia.

Đổi mới hình ảnh và tính chính danh trong hệ thống Thi hành án dân sự (THADS)

Thông tư số 22/2025/TT-BTP quy định về trang phục, phù hiệu, cấp hiệu, thẻ Chấp hành viên, thẻ Thẩm tra viên trong hệ thống thi hành án dân sự do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành (có hiệu lực từ ngày 29/12/2025) không chỉ quy định về “vỏ bọc” bên ngoài mà còn khẳng định uy thế và tính pháp lý của lực lượng thi hành án.

Trang phục mang tính biểu tượng cao: Hệ thống trang phục được phân hóa rõ rệt thành trang phục thường dùng (màu xanh rêu sẫm) và lễ phục (màu trắng kem). Màu trắng kem của lễ phục cho nam và nữ tạo nên hình ảnh chuyên nghiệp, trang trọng trong các nghi lễ quốc gia và sự kiện quan trọng.
Nhận diện qua thẻ ngành: Thẻ Chấp hành viên (nền màu đỏ) và thẻ Thẩm tra viên (nền màu xanh sẫm) được quy định cực kỳ chi tiết về hoa văn hình trống đồng, Quốc huy và ảnh chân dung có dấu nổi. Việc phân biệt màu sắc thẻ giúp người dân dễ dàng nhận biết chức danh khi làm việc.
Quản lý nghiêm ngặt: Thông tư nghiêm cấm việc sử dụng trang phục, thẻ ngành để thực hiện các hành vi trái pháp luật. Việc thu hồi thẻ khi cán bộ nghỉ hưu hoặc thôi việc đảm bảo tính chính danh và tránh việc lợi dụng hình ảnh cơ quan thi hành án.

Quy chuẩn kỹ thuật PCCC mới: “Lá chắn” an toàn cho mọi công trình

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2025, Thông tư số 103/2025/TT-BCA về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cho nhà và công trình do Bộ trưởng Bộ Công an ban hành, là một bước đột phá trong tiêu chuẩn an toàn xây dựng.

Phạm vi tác động rộng lớn: Quy chuẩn áp dụng cho hầu hết các loại hình nhà và công trình, từ nhà ở riêng lẻ kết hợp kinh doanh đến các khu đô thị, cơ sở sản xuất và kho bãi. Đặc biệt, quy chuẩn cũng áp dụng khi công trình thực hiện cải tạo làm tăng quy mô hoặc thay đổi công năng.
Tiêu chuẩn hóa thiết bị báo cháy và chữa cháy tự động: Quy chuẩn đưa ra các bảng chỉ số chi tiết về việc bắt buộc trang bị hệ thống báo cháy tự động và chữa cháy tự động dựa trên chiều cao PCCC và diện tích sàn. Chẳng hạn, nhà chung cư cao từ 5 tầng trở lên hoặc có diện tích sàn từ 700 m2 trở lên đều phải có hệ thống báo cháy tự động.
Chú trọng phương tiện cứu nạn: Không chỉ có họng nước và bình chữa cháy, quy chuẩn mới yêu cầu bố trí các dụng cụ phá dỡ thô sơ (rìu, xà beng, búa…) và mặt nạ lọc độc/phòng độc cách ly tại các vị trí dễ thấy. Điều này cho thấy sự thay đổi tư duy quản lý: từ việc chỉ tập trung dập lửa sang việc ưu tiên tối đa tính mạng con người thông qua việc hỗ trợ thoát nạn.

Nếu quy định về tài nguyên nước bảo vệ “mạch máu” tự nhiên, quy định ngành ngân hàng bảo vệ “hệ thần kinh” kinh tế, thì quy định về THADS và PCCC chính là lớp “vỏ bọc” đảm bảo sự công minh của pháp luật và an toàn tính mạng cho mỗi người dân. Việc hiểu và tuân thủ các quy định này không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là quyền lợi để đảm bảo một môi trường sống và làm việc an toàn, bền vững.

File đính kèm: