Đã có toàn văn Dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp 2013

Ngày 06/5/2025, Cổng Thông tin điện tử Quốc hội đã đăng tải, giới thiệu toàn văn Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013. Dự thảo này được Quốc hội xây dựng dựa trên Nghị quyết số 194/2025/QH15 ngày 05/5/2025, với mục tiêu hoàn thiện hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Nội dung chính của Dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp 2013

Dự thảo Nghị quyết đề xuất sửa đổi, bổ sung 8 điều của Hiến pháp 2013, trong đó nổi bật là các nội dung liên quan đến vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Việt Nam, cơ cấu đơn vị hành chính, và tổ chức chính quyền địa phương. Dưới đây là các điểm sửa đổi chính:

1. Sửa đổi Điều 9: Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Dự thảo sửa đổi Điều 9 nhằm khẳng định rõ hơn vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong hệ thống chính trị, nhấn mạnh sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và cơ chế phối hợp giữa các tổ chức thành viên. Cụ thể:

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được xác định là bộ phận của hệ thống chính trị, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; thể hiện ý chí, nguyện vọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; phản ánh ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đến các cơ quan nhà nước; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Các tổ chức chính trị – xã hội như Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam được quy định là trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; cùng với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Nhà nước tạo điều kiện cho Mặt trận và các tổ chức thành viên hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp, pháp luật, và điều lệ của từng tổ chức.

So với quy định hiện hành (Điều 9 Hiến pháp 2013), bản sửa đổi bổ sung nội dung về sự lãnh đạo của Đảng, vai trò chủ trì của Mặt trận, và cơ chế hiệp thương dân chủ, nhằm tăng cường sự thống nhất và hiệu quả hoạt động của các tổ chức thành viên.

2. Sửa đổi Điều 10: Vai trò của Công đoàn Việt Nam

Dự thảo sửa đổi Điều 10, làm rõ hơn chức năng của Công đoàn Việt Nam trong việc bảo vệ quyền lợi người lao động và tham gia quản lý nhà nước. Công đoàn Việt Nam được xác định là tổ chức chính trị – xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện cho người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quốc tế, đồng thời tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát các vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động.

3. Sửa đổi các điều về đơn vị hành chính và chính quyền địa phương

Dự thảo đề xuất sửa đổi các Điều 110, 111, 112, 114, và 115 để phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương:

Điều 110: Quy định các đơn vị hành chính gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, và các đơn vị hành chính dưới tỉnh; bổ sung quy định về đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.
Điều 111: Chính quyền địa phương được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, và đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.
Điều 112: Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương được xác định dựa trên phân định thẩm quyền giữa trung ương và địa phương.
Điều 114: Ủy ban nhân dân là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân và cơ quan hành chính cấp trên.
Điều 115: Đại biểu Hội đồng nhân dân có quyền chất vấn và kiến nghị với các cơ quan, tổ chức ở địa phương, với trách nhiệm giải quyết rõ ràng từ phía cơ quan được kiến nghị.

4. Sửa đổi Điều 84: Quyền trình dự án luật

Dự thảo sửa đổi khoản 1 Điều 84, Hiến pháp 2013 như sau:
“1.Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.”

Quy định về sắp xếp đơn vị hành chính

Dự thảo Nghị quyết quy định từ ngày 01/7/2025, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước. Trong quá trình kiện toàn tổ chức bộ máy sau sắp xếp, một số điểm nổi bật bao gồm:

không tiến hành bầu các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng các Ban của Hội đồng nhân dân, Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên Ủy ban nhân dân tại đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp; không bầu Trưởng đoàn, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng các Ban của Hội đồng nhân dân, Trưởng đoàn, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp; Thủ tướng Chính phủ chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp; Thường trực Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chỉ định Ủy viên Ủy ban nhân dân của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp và chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng các Ban của Hội đồng nhân dân, Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp; Thường trực Hội đồng nhân dân cấp xã chỉ định Ủy viên Ủy ban nhân dân của đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp
Cho phép chỉ định nhân sự không phải đại biểu Hội đồng nhân dân giữ các chức danh lãnh đạo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã trong trường hợp đặc biệt.

Ý nghĩa của Dự thảo

Dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp 2013 là bước tiến quan trọng nhằm hoàn thiện khung pháp lý, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị. Các sửa đổi nhấn mạnh vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Việt Nam, và chính quyền địa phương trong việc bảo vệ quyền lợi Nhân dân, tăng cường dân chủ, và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Việc kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện và cơ chế chỉ định lãnh đạo sau sắp xếp thể hiện quyết tâm tinh gọn bộ máy, đảm bảo tính thống nhất và hiệu lực của hệ thống chính trị.