Ngày 1/1/2026, Luật Việc làm năm 2025 (Luật số 74/2025/QH15) sẽ chính thức có hiệu lực, thay thế Luật Việc làm năm 2013 (Luật số 38/2013/QH13). Luật mới gồm 8 chương với 55 điều, được đánh giá là bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế, phát triển thị trường lao động hiện đại, linh hoạt hơn. Sau đây là những điểm mới Luật Việc làm 2025 so với quy định hiện hành:
Nguồn: Internet
1. Đối với doanh nghiệp
Điều kiện đối với doanh nghiệp muốn cung cấp dịch vụ việc làm
Khoản 2, 3 Điều 28 Luật Việc làm 2025 quy định:
“Doanh nghiệp được cấp giấy phép hoạt động dịch vụ việc làm khi có cơsở vật chất, nhân sự đáp ứng yêu cầu hoạt động dịch vụ việc làm, đã ký quỹ và phải duy trì các điều kiện này trong suốt quá trình hoạt động.
Doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm được thành lập chi nhánh khi chi nhánh có cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu hoạt động dịch vụ việc làm và phải thực hiện thông báo cho cơ quan chuyên môn về việc làm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi đặt trụ sở chính trước khi thực hiện hoạt động dịch vụ việc làm”.
Trong khi đó, Luật Việc làm 2013 không yêu cầu doanh nghiệp phải duy trì điều kiện xuyên suốt quá trình hoạt động, cũng không quy định rõ về việc thông báo khi thành lập chi nhánh. Cụ thể, Khoản 1 Điều 14 Luật 2013 chỉ yêu cầu doanh nghiệp đáp ứng các điều kiện cơ bản như: có tư cách pháp nhân, trụ sở ổn định, thời hạn hoạt động tối thiểu 3 năm, có bộ máy chuyên trách và đã ký quỹ theo quy định.
Được hỗ trợ đào tạo lao động nếu gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh
Khoản 1, 2 Điều 42 Luật Việc làm 2025 bổ sung chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khi gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, dịch bệnh nguy hiểm hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc di dời, thu hẹp địa điểm sản xuất kinh doanh… Doanh nghiệp được hỗ trợ đào tạo lao động nếu đáp ứng đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp và có phương án đào tạo phù hợp.
Luật 2013 không có quy định cụ thể về vấn đề này mà chỉ nêu chung về việc “hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động” (Điều 47).
2. Cải cách mạnh mẽ chính sách bảo hiểm thất nghiệp
Chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trong Luật 2025 (Chương VII, từ Điều 29 đến Điều 52) có nhiều điểm sửa đổi quan trọng:
Điều chỉnh các chế độ mới của bảo hiểm thất nghiệp
Theo khoản 1 Điều 30 Luật Việc làm 2025, các chế độ bảo hiểm thất nghiệp gồm:
– Tư vấn, giới thiệu việc làm;
– Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề;
– Trợ cấp thất nghiệp;
– Hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.
Ngoài ra, khoản 2 Điều 30 bổ sung cơ chế linh hoạt trong tình huống đặc biệt: “Trường hợp khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm… Chính phủ quy định việc giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ bằng tiền hoặc hỗ trợ khác.”
Trong khi đó, Luật 2013 chỉ có 3 chế độ: trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề — không có chế độ hỗ trợ cho người sử dụng lao động và cũng không quy định về hỗ trợ trong tình huống đặc biệt.
Điều chỉnh mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa
Luật Việc làm 2025 giữ nguyên công thức tính mức hưởng trợ cấp thất nghiệp nhưng bổ sung trần tối đa mới rõ ràng và quy định lại thời gian hưởng theo hướng cụ thể hơn (Điều 39 Luật Việc làm 2025).
Mở rộng đối tượng tham gia (Điều 31) bao gồm:
– Lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.
– Lao động làm việc theo HĐLĐ không trọn thời gian mà có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất theo luật BHXH năm 2024 (mức lương tham chiếu hiện nay bằng mức lương cơ sở).
– Đối tượng tham gia BHTN bao phủ đối với cả các trường hợp thoả thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện việc làm có trả công và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.
– Một số đối tượng có hưởng lương khác.
Ngoài ra, Luật còn giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc tham gia BHTN đối với các đối tượng khác ngoài các đối tượng quy định tại Luật Việc làm 2025 mà có việc làm, thu nhập ổn định, thường xuyên trên cơ sở đề xuất của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội của từng thời kỳ.
Quy định rõ chế độ bảo hiểm thất nghiệp, thêm quyền lợi cho người lao động
Luật Việc làm 2025 quy định 4 chế độ bảo hiểm thất nghiệp tương tự Luật Việc làm 2013. Tuy nhiên các chế độ được quy định rõ hơn, cụ thể:
– Chế độ Hỗ trợ học nghề được mở rộng thành chế độ Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Bổ sung giao Chính phủ căn cứ tình hình thực tế và kết dư Quỹ BHTN để quy định việc giảm mức đóng BHTN, hỗ trợ bằng tiền hoặc hỗ trợ khác trong trường hợp khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm.
– Chế độ Hỗ trợ đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề: Mở rộng thêm quyền lợi cho người lao động không chỉ được hỗ trợ đào tạo nghề, kỹ năng mà còn được hỗ trợ tiền ăn cho người lao động trong thời gian tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề giúp người thất nghiệp giảm bớt khó khăn khi tham gia học nghề.
– Chế độ trợ cấp thất nghiệp: Bổ sung trường hợp người lao động nghỉ việc khi đủ điều kiện hưởng lương hưu thì không được hưởng trợ cấp thất nghiệp; giảm thời gian chờ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 15 ngày làm việc xuống còn 10 ngày làm việc.
– Bỏ các điều kiện hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động tham gia BHTN:
+ Gặp khó khăn do duy giảm kinh tế hoặc vì lý do bất khả kháng buộc phải thay đổi cơ cấu hoặc công nghệ sản xuất, kinh doanh.
+ Không đủ kinh phí để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho người lao động.
Giảm tiền đóng BHTN cho đối tượng lao động khuyết tật
Luật Việc làm 2025 quy định cụ thể về mức đóng, trách nhiệm đóng và các trường hợp được giảm đóng bảo hiểm thất nghiệp, với nhiều điểm mới so với Luật Việc làm 2013.
Khoản 6 Điều 33 quy định: “Người sử dụng lao động được giảm tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động phải đóng cho người lao động là người khuyết tật trong thời gian không quá 12 tháng khi tuyển mới và sử dụng người lao động là người khuyết tật.”
Đặc biệt, khoản 7 Điều 33 nhấn mạnh nghĩa vụ đóng đủ trước khi người lao động chấm dứt hợp đồng để đảm bảo quyền lợi: “…Trường hợp người sử dụng lao động không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động thì phải trả khoản tiền tương ứng với các chế độ bảo hiểm thất nghiệp mà người lao động được hưởng…”.
Luật 2013 không có quy định về giảm đóng cho lao động khuyết tật cũng như nghĩa vụ tài chính bù đắp rõ ràng.
Người lao động không thông báo tìm việc sẽ bị tạm dừng hoặc chấm dứt trợ cấp
Khoản 1 Điều 40 quy định rõ nghĩa vụ: “Trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp, hằng tháng, người lao động phải thông báo về việc tìm kiếm việc làm cho tổ chức dịch vụ việc làm công nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.”
Các chế tài liên quan đến hành vi không thông báo được quy định tại Điều 41 như sau:
– Khoản 2 Điều 40: Nếu không thông báo việc tìm kiếm việc làm hàng tháng thì bị tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp.
– Khoản 3: Nếu sau khi bị tạm dừng mà thực hiện lại việc thông báo đúng quy định thì được tiếp tục hưởng phần trợ cấp còn lại.
– Khoản 4 điểm đ: Nếu không thông báo liên tiếp 3 tháng, sẽ bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Luật 2013 chỉ quy định việc chấm dứt nếu không thông báo đủ 3 lần, không có cơ chế tạm dừng và tiếp tục như Luật mới.
Nguồn: Internet
3. Tăng cường hỗ trợ các nhóm lao động đặc thù
Luật 2025 bổ sung chính sách hỗ trợ thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, công an, tham gia chương trình phát triển kinh tế – xã hội; người cao tuổi, người yếu thế… được hỗ trợ học nghề, đào tạo, vay vốn tạo việc làm. Đây là nhóm chính sách xã hội mới, nhằm khuyến khích tham gia thị trường lao động chính thức, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự được vay vốn hỗ trợ tạo việc làm
Đây là một trong những nội dung mới tại Luật Việc làm 2025, bổ sung quy định rõ ràng về chính sách hỗ trợ việc làm cho thanh niên, đặc biệt là thanh niên đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an, tình nguyện viên hoặc trí thức trẻ tình nguyện.
Cụ thể, theo Điều 12, người lao động là thanh niên thuộc một trong các nhóm sau đây sẽ được hưởng chính sách hỗ trợ việc làm:
– Hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
– Hoàn thành nhiệm vụ trong các chương trình, dự án phát triển kinh tế – xã hội;
– Trí thức trẻ tình nguyện sau khi hoàn thành nhiệm vụ tại khu kinh tế – quốc phòng.
– Được vay vốn hỗ trợ tạo việc làm, duy trì, mở rộng việc làm hoặc vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng theo Luật Việc làm.
– Được hỗ trợ lập nghiệp, khởi nghiệp theo quy định của pháp luật.
Luật Việc làm 2013 không có quy định cụ thể về việc hỗ trợ thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an hoặc trí thức trẻ tình nguyện trong tiếp cận việc làm hoặc khởi nghiệp.
Chính sách hỗ trợ việc làm cho người lao động là người cao tuổi
Nguồn: Internet
Theo đó, tại Điều 13 của Luật Việc làm 2025 quy định chính sách hỗ trợ việc làm cho người lao động là người cao tuổi như sau:– Người cao tuổi được vay vốn hỗ trợ tạo việc làm, duy trì, mở rộng việc làm theo quy định của Luật này.
– Được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề, hỗ trợ tham gia đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia theo quy định của Luật Luật Việc làm.
– Căn cứ điều kiện kinh tế – xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, Nhà nước có chính sách hỗ trợ giải quyết việc làm, đào tạo lại, đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động nhằm thích ứng với già hóa dân số.
Ngoài ra, khoản 3 Điều 22 Luật Việc làm cũng liệt kê người cao tuổi là một trong các đối tượng được Nhà nước hỗ trợ khi tham gia đào tạo và đánh giá kỹ năng nghề.
Trong khi đó, Luật Việc làm 2013 không có quy định riêng, cụ thể nào liên quan đến người lao động là người cao tuổi trong việc vay vốn tạo việc làm hay được hỗ trợ đào tạo, đánh giá kỹ năng nghề.
Kết luận
Với nhiều đổi mới quan trọng, Luật Việc làm 2025 được kỳ vọng sẽ tạo lập hành lang pháp lý đầy đủ, hiện đại để phát triển thị trường lao động minh bạch, linh hoạt và bền vững; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và bảo đảm an sinh xã hội.
File đính kèm: Luật Việc làm 2025.pdf
