Truyền thông chính sách là phần quan trọng trong hoạt động truyền thông của Đảng, Nhà nước

Tham dự hội nghị có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng; Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Ngoại Giao Bùi Thanh Sơn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, lãnh đạo các Bộ Công an, Tư pháp, LĐ-TB&XH; Báo Nhân dân, Đài truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam… và lãnh đạo các tỉnh, thành phố Trung ương… Hội nghị nhằm thảo luận, trao đổi kỹ về nội hàm, phương thức và thống nhất nhận thức, hành động; có các giải pháp khả thi, cụ thể để nâng cao hiệu quả của công tác truyền thông chính sách thời gian tới.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, truyền thông chính sách là phần quan trọng trong hoạt động truyền thông của Đảng, Nhà nước, trong đó có truyền thông của Chính phủ, có vai trò hết sức quan trọng. Hiện nay, chúng ta đang tập trung xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, nền dân chủ XHCN và nền kinh tế thị trường định hướng XHCN mà xuyên suốt là lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, nguồn lực cho sự phát triển. Và phát huy tối đa yếu tố con người, bao gồm yếu tố năng lực, trí tuệ, đạo đức, phẩm chất con người Việt Nam. Từ đó, truyền thông chính sách phải tập trung vào người dân, mọi chính sách đều hướng đến người dân làm sao bảo đảm cho nhân dân sống trong độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc. Đảng, Nhà nước không có mục tiêu nào ngoài mục tiêu làm cho nhân dân sống trong độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc, Thủ tướng nói. Vì vậy, chúng ta xây dựng chính sách phải hướng đến người dân. Và người dân phải tham gia vào xây dựng chính sách pháp luật. Người dân cũng phải tham gia tổ chức thực hiện chính sách pháp luật với tinh thần dân biết, dân bàn, dân làm, dân hưởng thụ.
Công tác truyền thông phải đến được với người dân. Hội nghị hôm nay có mục tiêu là làm tốt hơn công tác truyền thông chính sách để người dân hiểu được chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước; người dân tự giác tham gia tổ chức thực hiện cùng với các cơ quan quản lý Nhà nước; “người dân phản hồi lại các chính sách nào được, chưa được, chính sách nào cần bổ sung, hoàn thiện”. “Chúng ta lắng nghe xem chính sách đã được chưa, còn sơ hở, vướng mắc điểm nào, làm gì để triển khai thuận lợi. Mình làm đã đúng, đã trúng, đã đạt kết quả chưa, do nguyên nhân chủ quan, khách quan nào, sắp tới mục tiêu là làm gì, các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể đối với các cơ quan quản lý Nhà nước, bộ, ngành, địa phương, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc”, Thủ tướng nêu rõ.
Sản phẩm từ Hội nghị sẽ là ban hành một văn bản với hình thức, nội dung phù hợp và kết quả quan trọng là làm sao thống nhất nhận thức, hành động cho đúng, cho trúng, có hiệu quả, mang lại lợi ích cho quốc gia, dân tộc, nhân dân. Đại biểu dự Hội nghị đã nghe và thảo luận các tham luận của các bộ, ngành về: Truyền thông chính sách lấy người dân là trọng tâm của phát triển; truyền thông chính sách theo chức năng, nhiệm vụ của Bộ Công an; Tổ chức bộ máy, vị trí, việc làm,định mức biên chế, công chức, viên chức làm công tác truyền thông chính sách; Bố trí kinh phí cho tổ chức hoạt động của truyền thông chính sách; Vai trò, trác nhiệm và định hướng truyền thông chính sách trong lĩnh tiền tệ – ngân hàng; Thực trạng, giải pháp về công tác truyền thông chính sách trong lĩnh vực lao động-thương binh và xã hội, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; vai trò, sức mệnh của công tác báo chí trong truyền thông chính sách; kinh nghiệm truyền thông chính sách của một số địa phương…
Cơ quan thông tin, truyền thông phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản trong truyền thông dự thảo chính sách

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh cho biết ngày 30/3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 407/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 – 2027” (sau đây gọi là Đề án). Thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Đề án, Bộ Tư pháp đã tham mưu Hội đồng Phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) trung ương: (i) ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc thực hiện Đề án; (ii) tổ chức Hội nghị triển khai Đề án với sự tham dự của đại diện một số ban Đảng, các bộ, ngành, đoàn thể trung ương; tổ chức pháp chế các bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương; một số tổ chức xã hội – nghề nghiệp, chuyên gia pháp lý, nhà khoa học; (ii) tổ chức các Đoàn kiểm tra của Hội đồng phối hợp PBGDPL tại một số bộ, ngành, địa phương, trong đó có nội dung về việc triển khai hoạt động truyền thông chính sách, pháp luật theo Đề án số 407 của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan thông tin, báo chí, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ xây dựng Chương trình, nội dung truyền thông về một số dự thảo văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) có tác động lớn như: Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Công chứng (sửa đổi); Luật SĐ,BS một số điều của Luật Đấu giá tài sản…Tính đến nay có 9 bộ, ngành, 55 tỉnh, thành phố đã ban hành kế hoạch, công văn hướng dẫn triển khai thực hiện Đề án. Nhiều Bộ trưởng, trưởng ngành đã chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông tổ chức các tọa đàm, diễn đàn cung cấp thông tin về chính sách được sửa đổi, bổ sung trong các đạo luật, qua đó tạo đồng thuận trong xã hội đối với nội dung dự thảo, giúp nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số bộ, ngành, địa phương chưa ban hành Kế hoạch tổ chức truyền thông dự thảo chính sách theo yêu cầu của Đề án. Công tác truyền thông chưa phong phú, còn mang tính hình thức, chưa mang lại hiệu quả như mục tiêu Đề án đã đặt ra. Việc thực hiện truyền thông dự thảo chính sách, pháp luật của một số cơ quan báo chí chưa được thực hiện thường xuyên, chủ động; sự phối hợp giữa các cơ quan báo chí với cơ quan chủ trì soạn thảo chưa thực sự chặt chẽ. Kinh phí từ ngân sách nhà nước cho công tác truyền thông nói chung, truyền thông về dự thảo chính sách nói riêng còn rất hạn hẹp, các cơ quan, đơn vị, địa phương phải tự cân đối, bố trí từ kinh phí chi cho hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ nên chưa có đột phá về nguồn lực để thực hiện công tác truyền thông chính sách pháp luật. Để triển khai thực hiện hiệu quả các nội dung của Đề án trong thời gian tới, Bộ Tư pháp kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện các giải pháp cụ thể.
Các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh thực hiện nghiêm các nhiệm vụ được giao tại Đề án 407, nhất là việc ban hành kế hoạch truyền thông dự thảo chính sách, bố trí kinh phí, con người để thực hiện hiệu quả Đề án. Phát huy vai trò của Hội đồng Phối hợp PBGDPL các cấp; tăng cường sự phối hợp giữa cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản QPPL với các cơ quan thông tin, báo chí trong tổ chức truyền thông dự thảo chính sách.
Người đứng đầu các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo nhiệm vụ xây dựng pháp luật và truyền thông dự thảo chính sách. Chỉ đạo cơ quan, đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản QPPL phải lồng ghép nội dung về truyền thông dự thảo chính sách trong Kế hoạch xây dựng văn bản QPPL hoặc ban hành Kế hoạch riêng về truyền thông chính sách pháp luật. Chủ động, tích cực phối hợp với cơ quan truyền thông thực hiện Kế hoạch. Khi trình hồ sơ dự thảo văn bản cơ quan, đơn vị chủ trì phải báo cáo về việc thực hiện truyền thông dự thảo chính sách và việc nghiên cứu tiếp thu, giải trình những vấn đề mà dư luận xã hội quan tâm trong quá trình truyền thông. Đưa việc đánh giá tình hình thực hiện truyền thông dự thảo chính sách là một trong các nội dung để Chính phủ xem xét, cho ý kiến trước khi thông qua dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật nhằm nâng cao trách nhiệm của bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ này. Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ tham mưu xây dựng đội ngũ cán bộ truyền thông dự thảo chính sách trách, chuyên sâu bảo đảm thực hiện hiệu quả công tác này. Bộ Tài chính nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền bố trí nguồn kinh phí riêng cho công tác truyền thông dự thảo chính sách. Đồng thời, hướng dẫn cơ chế thực hiện đặt hàng với các cơ quan thông tin, báo chí trong truyền thông.
Đề nghị Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phát huy vai trò, trách nhiệm chính trị và trách nhiệm xã hội của các cá nhân, tổ chức thành viên, đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn, doanh nghiệp tham gia đề xuất, Luật Đấu giá tài sản….; xây dựng Tài liệu tập huấn kỹ năng truyền thông dự thảo chính sách để bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ người làm công tác truyền thông dự thảo chính sách. Khắc phục tâm lý còn e ngại góp ý, truyền thông phản biện xã hội về dự thảo chính sách. Bảo đảm phát huy dân chủ, công khai, minh bạch trong xây dựng chính sách. Chính sách được nghiên cứu, ban hành không chỉ là sản phẩm của cơ quan nhà nước mà còn là trí tuệ, sáng kiến nhân dân, tránh tình trạng cài cắm lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật. Đề nghị cơ quan thông tin, truyền thông chủ động tham gia thực hiện Đề án và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản trong truyền thông dự thảo chính sách. Đề nghị Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam xây dựng chuyên mục riêng trên VTV1, VOV1 về truyền thông dự thảo chính sách vào khung giờ thích hợp để tăng cường hiệu quả, tính lan tỏa của công tác này.
Mọi chính sách phải đến được với người dân với tinh thần lấy dân làm gốc

“Các đồng chí thống nhất cao về mục tiêu Hội nghị là chúng ta làm sao mọi chính sách phải đến được với người dân với tinh thần lấy dân làm gốc, với phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, Thủ tướng nói. Truyền thông chính sách góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, góp phần thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, truyền thông chính sách phải để “Dân biết – Dân hiểu – Dân tin – Dân theo – Dân làm – Dân thụ hưởng”.Thủ tướng cho rằng, làm tốt công tác truyền thông chính sách sẽ mở ra những nguồn lực lớn, tạo nên sức mạnh lớn, hiệu quả cao trong xây dựng, thực hiện các chính sách. Truyền thông chính sách tốt là giải pháp quan trọng để đưa chính sách pháp luật vào cuộc sống và mang hơi thở cuộc sống vào quá trình xây dựng chính sách. Điều này sẽ gia tăng hiệu quả, hiệu lực của chính sách. Trên thực tế, một số chủ trương chính sách đúng đắn, nếu làm truyền thông không tốt thì không tạo đồng thuận cao trong xã hội. “Có khi ý tưởng tốt, mang lại hiệu quả cao nhưng truyền thông không tốt thì cuối cùng cũng không làm được”, Thủ tướng nêu rõ. Tinh thần là phải làm được, nói được thì mới tốt. Muốn vậy phải thông qua truyền thông. Theo Thủ tướng, thông qua truyền thông, phản ánh của dư luận về một số chính sách không phù hợp, các cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu, tìm hiểu để kịp thời điều chỉnh, tránh gây bức xúc trong dư luận và nhân dân.
Để làm tốt công tác truyền thông chính sách thì không chỉ có quyết tâm mà phải có phương pháp, cách làm khoa học và phù hợp với tình hình, điều kiện, bối cảnh từng cơ quan, đơn vị, phù hợp với nội dung chúng ta thực hiện, vừa có tính khoa học, vừa có tính nghệ thuật. Truyền thông chính sách là một phần quan trọng trong hoạt động truyền thông Nhà nước nói chung và truyền thông Chính phủ nói riêng, bao gồm truyền thông về chính trị, truyền thông về chính sách, truyền thông về nhân sự, truyền thông về tổ chức và các công tác khác khi chúng ta cần có sự đồng thuận, ủng hộ của người dân.
Truyền thông chính sách là khâu quan trọng trong quá trình ban hành chính sách, như chính sách ban hành phải được quán triệt, triển khai, tổ chức thực hiện, đánh giá kết quả thực hiện, dựa trên nguyên tắc bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo. Chính phủ xác định công tác truyền thông chính sách có vai trò hết sức quan trọng để thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần giáo dục chính sách pháp luật. “Một trong những mục tiêu của truyền thông phải là xây dựng được niềm tin của người dân”, Thủ tướng nêu rõ. Muốn có niềm tin thì phải nói đi đôi với làm. Cho rằng muốn truyền thông thì phải có chất liệu, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy cái tích cực đẩy lùi tiêu cực, Thủ tướng lấy ví dụ về tiêm chủng vaccine phòng COVID-19, chất liệu là hiệu quả miễn dịch giảm đi theo thời gian, tiêm vaccine vẫn có thể mắc bệnh, những người không tiêm, nhất là người cao tuổi, có bệnh nền, rất dễ chuyển nặng và tử vong… và những số liệu về tỷ lệ người chuyển nặng và tử vong rất cao trong số người chưa tiêm vaccine.
Theo Thủ tướng, công tác truyền thông chính sách cần được đặt ở vị trí quan trọng trong chỉ đạo, điều hành trong toàn hệ thống chính quyền từ Trung ương đến địa phương. Công tác truyền thông chính sách cần được tiến hành khoa học, bài bản. “Làm truyền thông giỏi phải dựa trên khoa học, có tính nghệ thuật, linh hoạt, sáng tạo, chủ động”.  Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, nặng nề, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển mới, chúng ta vừa phải xử lý các tồn đọng kéo dài nhiều năm, phải ứng phó phù hợp hiệu quả với những vấn đề mới phát sinh. Công tác truyền thông phải làm rõ vấn đề này, để người dân chia sẻ với Đảng, Nhà nước, Chính phủ, chính quyền các cấp trước những khó khăn, thách thức mà chúng ta phải vượt qua, Thủ tướng nêu yêu cầu.
Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng cho rằng, công tác truyền thông chính sách còn bất cập. Nhận thức của các cấp, các ngành về công tác này còn chưa tương xứng với nhiệm vụ. Chưa chủ động, sáng tạo, linh hoạt cung cấp thông tin, chất liệu cho truyền thông chưa được chuẩn bị tốt, đầy đủ, kịp thời. Một số chủ trương, chính sách đúng nhưng chưa truyền thông tốt,  người dân chưa hiểu hết nên thực hiện còn khó khăn. Nhấn mạnh việc không để xảy ra khủng hoảng truyền thông, Thủ tướng cho biết, vừa qua, xử lý một số hành vi, việc làm không đúng pháp luật liên quan đến vấn đề trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, một số tổ chức tín dụng yếu kém, vấn đề này không thể không xử lý bởi càng để lâu càng ảnh hưởng đến lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân. “Chúng ta truyền thông tốt để tạo niềm tin thì mọi người thấy rằng làm thế là đúng và phải làm, không làm không được, xử lý người sai để bảo vệ người đúng, Nhà nước bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân trong bất cứ hoàn cảnh nào”, Thủ tướng nhấn mạnh. Việc chưa làm được có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ quản lý Nhà nước thì mình cũng phải chỉ rõ để khắc phục, củng cố niềm tin cho người dân. Bên cạnh đó, cương quyết xử lý người lợi dụng “tát nước theo mưa”, làm lung lay niềm tin của người dân. Chỉ ra nguyên nhân của bất cập, Thủ tướng cho rằng, cấp uỷ, chính quyền, nhất là người đứng đầu một số cơ quan, bộ, ngành, địa phương chưa quan tâm, chưa có nhận thức đúng về vai trò, tầm quan trọng của truyền thông chính sách. Đầu tư cho cơ sở vật chất, nhân lực chưa xứng tầm với công tác này. Việc đánh giá, sơ kết, tổng kết chưa thực sự được coi trọng, nên có những mặt làm tốt chưa được nhận rộng, khắc phục hạn chế yếu kém còn chậm so với yêu cầu.
Thời gian tới, nhiệm vụ được giao rất nặng nề, trong bối cảnh thời cơ, thuận lợi đan xen khó khăn, thách thức nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn, đòi hỏi công tác truyền thông quán triệt đầy đủ tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành liên quan để tổ chức thực hiện tốt.
Thủ tướng nhấn mạnh: Truyền thông chính sách là nhiệm vụ chính trị của các cơ quan hành chính, cơ quan báo chí trong việc xây dựng, phổ biến, tổ chức thực hiện và đánh giá tác động để mọi chính sách đến với nhân dân. Phải làm truyền thông cả trước, trong và sau ban hành chính sách. Tạo cơ chế, điều kiện để người dân, tổ chức, doanh nghiệp góp ý phản biện chính sách.

Phải quán triệt Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới.Thúc đẩy, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức chấp hành, tự giác học tập, tìm hiểu pháp luật, xây dựng lối sống và làm việc theo pháp luật; đồng thời bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền được thông tin về pháp luật của công dân. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo nhằm phát huy vai trò tích cực của các cơ quan báo chí, truyền thông trong thực hiện truyền thông chính sách… Gắn công tác truyền thông chính sách với việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch. Khuyến khích sáng tạo, đổi mới nội dung và hình thức truyền thông chính sách, làm sao truyền tải thông tin đơn giản, dễ hiểu, dễ nghe, dễ nghe, dễ thực hiện, dễ giám sát, kiểm tra, đánh giá, dễ đi vào lòng dân, từ đó, người dân tự giác thực hiện.
Thủ tướng yêu cầu, phải nâng cao nhận thức về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng, vị trí của công tác truyền thông chính sách, “từ nhận thức thì phải hành động, hành động thì phải nỗ lực, quyết liệt”. Phải đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm về truyền thông chính sách, sát với tình hình thực tiễn, với điều kiện, khả năng, bối cảnh của đất nước. Cần chủ động cung cấp thông tin trung thực, khách quan. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý nhằm phát huy vai trò của các cơ quan thông tin, báo chí trong truyền thông chính sách. Không nên chỉ coi truyền thông chính sách là công việc của các cơ quan báo chí, truyền thông. “Muốn truyền thông mà các bộ, ngành, địa phương ngại cung cấp thông tin thì lấy chất liệu đâu mà truyền thông”, Thủ tướng nói.
Cần đẩy mạnh truyền thông chính sách trên các phương thức truyền thông mới, để giúp Chính phủ xây dựng thành công chính sách, tiếp tục hoàn thiện chính sách, đánh giá chính sách và giám sát việc thực hiện chính sách theo nhiều chiều, khía cạnh khác nhau. Cho ý kiến đối với một số kiến nghị tại Hội nghị, Thủ tướng giao Bộ Nội vụ chủ trì xử lý vấn đề tăng cường đội ngũ truyền thông chính sách tại các bộ, ngành địa phương. Thủ tướng nhất trí giải quyết vấn đề kinh phí cho công tác này theo hướng đặt hàng. Thủ tướng giao Bộ TT&TT phối hợp với Bộ Tư pháp và các bộ, cơ quan liên quan, rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ truyền thông chính sách.
Nêu rõ trong công tác truyền thông phải “nghĩ thật, nói thật, làm thật, nhân dân, doanh nghiệp được hưởng thụ thật” thành quả của chúng ta, Thủ tướng đề nghị VPCP, Bộ TT&TT tiếp thu ý kiến đóng góp tại hội nghị để hoàn thiện, trình Thủ tướng ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác truyền thông chính sách thời gian tới.

Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp